Notie 17: De waarde van verdriet 5

Verdriet geeft een mooi beeld van vertraging. Dat zie je goed bij kinderen die in hun verdriet blijven. Naarmate kinderen meer gekwetst zijn, of zoals dat heet, onveilig gehecht zijn, blijft het verdriet langer hangen. Dat is een vertraging. Een vertraging om het leven te accepteren.

Primaire beperkingen

Het komt er op neer dat kinderen die onveilig gehecht zijn, moeite hebben met het doorgronden van sociale systemen. Hoe zit de wereld in elkaar?  Gewoon: waarom rijdt die auto daar, en waarom moet ik daarin? Alsof de onthechting en het verdriet heel primaire beperkingen oplevert. Bij een kind dat onveilig gehecht is, ontbreekt de herkenning van vanzelfsprekende systemen. Het vertrouwen in die vanzelfsprekendheid wordt niet bevestigd door zijn of haar gedrag. Dat is de vertraging die hier wordt bedoeld. En die leidt, als het kind wat ouder is, tot het niet nemen van verantwoordelijkheid. Gewoonweg niet kunnen nemen. Want bij het nemen van die verantwoordelijkheid ervaren ze de weerstand door verdriet. Daardoor verloopt het traag.