Notie 13: De waarde van verdriet 1
Heeft verdriet waarde? Bij verdriet denk je al snel aan tranen en bij tranen aan lijden. Dat lijden kan fysiek zijn, maar verdriet kan ook uit andere omstandigheden voortkomen. Het verdriet dat je hebt omdat iets niet lukt bijvoorbeeld. Of het verdriet van het idee onvolkomen te zijn in je fysieke bestaan.
Veel mensen vinden zich te dik. Die lijden daar onder. Ze hebben verdriet. Dat verdriet kan tot gevolg hebben dat zij zich krachtiger opstellen. En dat ze, als gevolg daarvan, echt minder dik worden of gewoonweg accepteren dat ze dik zijn. En alles daar tussen in. Dat is een afgeleide waarde van verdriet. Verdriet geeft dan bewustzijn, inzicht en ervaring. Dan is waarde van verdriet die van een parameter. Hoe gaat het eigenlijk met mij? En kan ik dat erkennen?
Net als vreugde, is verdriet een reflectie op iets. Op de omstandigheden waarin je verkeerd bijvoorbeeld. De hoeveelheid parate kennis die je hebt of de relatie die je bent aangegaan. Het geeft de balans aan. De emotie, het verdriet, biedt het inzicht.
Wortelen in vriendschap
Wortelen in vriendschap
Kinderen leren in onbegrensd vertrouwen en vriendschap. Die verbondenheid geldt mensen, dieren en dingen. In het onderwijs is het sociale proces van de leerling van grote betekenis. Vriendschapsthema’s zijn elke dag belangrijk. Liefdeslijnen worden aangeraakt. In deze periode worden vriendschapsbanden voor het leven gesmeed. Wat is de invloed van deze emotie op leren en ontwikkeling? Welke relatie heeft het met het opnemen van kennis? Wortelen in vriendschap.
De relatie ik, jij en wij wordt hiermee aangeraakt. Een werkgemeenschap, een schoolgemeenschap, een leefgemeenschap. De samenhang die we organiseren en beschermen om leerlingen op te voeden.
Door sociale cohesie en samenhang te verwoorden als vriendschap geven we menselijke maat aan het thema. En met de menselijke maat komt de beleving en het levende in het onderwijs centraal te staan.
Een belangrijke bijdrage wordt hiermee geleverd aan de voorwaarde voor elke maatschappelijke ontwikkeling. Inzicht op het ervaren van vriendschap. Vriendschap beleven in relatie tot je collega’s, je klasgenoten, met ouders en in relatie brengen met de ontwikkeling- en lesstof.
Het succes van de leerlingen wortelt in vriendschap.
Notie 24 Liefde (1) Polariteit
Het is intrigerend dat we bij het definiëren van de materiële wereld vaak gebruik maken van polariteit. Van polaire begrippen als goed en slecht, goed en fout. We ontlenen dat aan de wereld zelf. Er zit bijvoorbeeld ook polariteit in de natuur. Leven en dood. Het ook nuttig en interessant om de uiterste waarden te benoemen. Zo zet je de discussie op scherp. Het bevordert het debat.
Uitkomen in het midden?
Het is opvallend dat naarmate je dieper graaft, en dichter bij de werkelijkheid van polaire waarden terechtkomt, de polariteit juist afneemt. De polariteit lijkt te worden uitgesloten. Niet in de bewuste zin van we gaan het ‘eruit halen’, maar meer in de zin van verfijning. De polariteit lost als het ware op. En daarbij is het bovendien de vraag of je langs die weg precies in het midden komt. Het hangt er van af vanuit welke dimensie je wilt kijken. En of dat midden wel of niet is te bepalen.
Harmonie in verhouding
Voor mij past polariteit en het oplossen daarvan, ook in het beeld van de ziel in een ruimte waar ook lichaam en geest zich toe verhouden. Zij verhouden zich tot die ruimte, tot de ziel en tot elkaar. In die polariteit zit iets harmonisch. Dat betekent overigens niet dat alles zich naar het midden van de ruimte beweegt. Het is niet tweedimensionaal.
De vierde dimensie
Kortom: polariteit helpt ons om goed en helder te communiceren over de materiële wereld, maar in het gevoelsgebied werkt dat zo niet. Waar in de materiele wereld de polariteit het tweedimensionale beeld oproept, creëert het in het gevoelsgebied iets anders. Het creëert een nieuwe dimensie. Dat is voor mij de vierde dimensie. En het is deze vierde dimensie die zeer interessant is bij de benadering van vraagstukken rond het ontmoeten van mensen. Je kunt die vierde dimensie namelijk ook liefde noemen.
Notie 7: Vriendschap (1)
In de afgelopen periode heb ik aandacht besteed aan voorwaarden voor een goed gesprek. Wat is daar voor nodig? Wat moet je thuislaten en wat neem je mee? In deze bijdrage wil ik graag aandacht besteden aan een onderwerp dat het goede gesprek direct raakt, namelijk vriendschap.
Vertrouwen, vorming, onderwijs
Vertrouwen is de basis voor iedere vriendschap. Het is daarmee eerder een ervaring, dan een afspraak. De gevoeligheid dat je als vriend of vriendin mag vertrouwen op onbewuste patronen. In mijn beleving kun je in een goed gesprek vriendschap ervaren. Je daadwerkelijk in vrijheid kunnen uiten. Geen gedachten hebben over wat er gebeurt met je woorden want ‘het zit hoe dan ook altijd goed’.
Grenzeloos en voor altijd
In vriendschappen van kinderen zie je dat onbegrensde vertrouwen terug. Ze kunnen hun fantasie laten gaan en vertrouwen elkaar daar volledig in. Het is grenzeloos en het is voor altijd. De vriendschappen in de deze periode van het leven, kenmerken zich door een verlangen naar het herbeleven. Dat raken kinderen overigens weer kwijt op het moment dat het eigen ego zich gaat ontwikkelen. Maar er zijn jaren dat het vanzelfsprekend is. Daar valt veel van te leren. Welke houding, welke ruimte heb je als mens nodig om je in vertrouwen tot elkaar te verhouden? Vriendschap te ervaren?
Die waarde en werking van vriendschap en vertrouwen vind je ook terug binnen het onderwijs. Aan goed onderwijs gaat immers goede vorming vooraf. En aan goede vorming gaat weer vertrouwen vooraf.
Lees meer over vriendschap
Notie 2: Een goed gesprek (1) Het belang van doelloosheid
In de afgelopen jaren heb ik mij samen met anderen, verdiept in wat ik noem: een goed gesprek. Hoe creëer je de meest optimale omstandigheden voor het voeren van een gesprek? Wat vraagt dat van de deelnemers aan het gesprek? Als groep of individueel? Wat is de houding en de verhouding? Het heeft een aantal mooie inzichten opgeleverd.
Hier en nu
In mijn opvatting is het voor een goed gesprek in de eerste plaats van belang dat je probeert om in het moment te zijn. In het hier en nu. Bovendien heb je bij een goed gesprek geen agenda. De deelnemers in de ‘goede gesprekken’, die ik tot nu toe heb gevoerd, benoemden wel een gemeenschappelijk uitgangspunt. Dat kon de vrijeschool zijn, maar ook de kinderopvang bijvoorbeeld. Eigenlijk was het niet meer dan de aanleiding om bij elkaar te zijn. Het gaf de gemeenschappelijkheid aan. Mijn ervaring was dat de deelnemers in eerste instantie moeite hadden met het idee dat het gesprek geen vast omschreven doel had. Dat was wennen. Waar moest het dan toe leiden? Uiteindelijk bleek het juist een van de succesfactoren.
Laten gebeuren wat er gebeurt
Mijn rol bij deze bijeenkomsten was die van gespreksleider. Dat hield overigens niet veel meer in dan dat ik probeerde om iedereen in het hier en nu, in het moment, te houden. Gewoon te laten gebeuren wat er gebeurt. En dan blijkt iets moois te ontstaan. Dan blijkt dat alle deelnemers daadwerkelijk een waardevolle bijdrage leveren aan het gesprek. Achteraf zeiden ze allemaal: ‘het was heel inspirerend’.
Waarom? Ik denk omdat met het loslaten van een vooropgezet doel, ook de opsmuk verdwijnt. Er is wel een doel, maar door in het moment te blijven, vanuit een ruststand het gesprek te voeren, ontstaat er een onbewuste doelmatigheid. Met als gevolg dat we echt met elkaar in contact komen, echt in gesprek komen. De doelmatigheid neemt daardoor enorm toe, omdat het vabnuit de persoonlijke zelfstandigheid en eigen kwaliteit aanhaakt. Een interessante polaire werking.
Lees meer over een goed gesprek
Reacties